مقایسه تأثیر ماساژ پشت و موسیقی بر خستگی مبتلایان به نارسایی مزمن قلبی

پیش‌زمینه و هدف: خستگی، آسایش و خودمراقبتی بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بکارگیری درمان‌های مکمل ازجمله ماساژ پشت و موسیقی می‌تواند در بهبود آن مؤثر باشد. بر همین اساس پژوهشگر بر آن شد تا به مقایسه تأثیر ماساژ پشت و موسیقی بر خستگی مبتلایان به نارسایی قلب بپردازد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به‌صورت نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه مقایسه در بیمارستان دکتر شریعتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 93- 1392 انجام گرفته است. در این پژوهش برای هر گروه (کنترل، ماساژ پشت و موسیقی) 30 بیمار بستری مبتلا به نارسایی مزمن قلبی به روش در دسترس انتخاب شدند. سپس بیماران با استفاده از روش قرعه‌کشی در گروه‌ها تخصیص داده شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خستگی استفاده شد. در گروه ماساژ، ماساژ پشت به روش سوئدی با روغن بادام هر روز بعد از ملاقات به مدت 20 دقیقه تا سه روز متوالی انجام شد. در گروه موسیقی نیز برای هر بیمار برحسب علاقه، یک مورد از سه نوع موسیقی بدون کلام کلاسیک، ملایم و سنتی ایرانی هر روز از طریق ضبط صوت و هدفون به مدت 20 دقیقه تا سه روز متوالی پخش شد. بیماران گروه کنترل مراقبت‌های معمول را دریافت کرده و تحت مداخله موسیقی یا ماساژ پشت قرار نگرفتند. خستگی بیماران هر سه گروه هر روز قبل و 15 دقیقه بعد از مداخله اندازه گیری و مقایسه شد. سپس داده‌ها با نرم افزار SPSSv.21 با آزمون‌های آماری تست دقیق فیشر، آنالیز واریانس یکطرفه و تی زوج مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ماساژ پشت و موسیقی موجب کاهش معنی‌دار خستگی مبتلایان به نارسایی مزمن قلب شده است، هر چند ماساژ پشت نسبت به موسیقی، خستگی را بیشتر کاهش داد (0001/0p<). در مقایسه قبل و بعد از مداخله، میانگین (انحراف معیار) خستگی در گروه موسیقی از 26/66 (60/10) به 56/49 (50/11) و در گروه ماساژ پشت از 26/68 (10/14) به 03/42 (50/13) کاهش یافت. بحث و نتیجه‌گیری: هر دو روش موسیقی و ماساژ پشت بر کاهش خستگی اثر داشتند هر چند ماساژ پشت تأثیر بیشتری در کاهش خستگی داشت. پیشنهاد می‌شود که در مراقبت این بیماران بسته به ترجیح بیمار و کادر درمان می‌توان از هر یک از این روش‌ها استفاده نمود هرچند ماساژ پشت ارجحیت به مداخله موسیقی دارد.